Onze zoektocht naar oude cultuurhistorie en traditie in Dubai en Abu Dhabi lijkt, gezien het ultramoderne imago van deze emiraten, een zinloze expeditie. Toch zijn we bijzonder aangenaam verrast door hetgeen we hebben aangetroffen, ook al was dat weinig cultuurhistorisch.
Het leukste van ons bezoek aan Abu Dhabi en Dubai is toch echt de multiculturele sfeer in de steden. Van de inwoners van beide steden is 85% expat en behoort slechts 15% tot de oorspronkelijke Arabische bevolking. De expatgemeenschap bestaat uit Indiërs, Pakistani, Egyptenaren, Filippino’s, Europeanen, Afrikanen en nog veel meer. Aangezien iedereen min of meer zijn eigen cultuur handhaaft bestaat het straatbeeld uit een bonte schakering aan mensen. We voelen ons hiertussen uitermate op ons gemak en kijken onze ogen uit naar de fraai uitgedoste Indiase dames met hun kleurige sarongs, rinkelende oor- en neusbellen, tussen de heren met de witte Arabische jurken en roodwitgeblokte kufiya’s op hun hoofd. De Omani met hun geborduurde dop-petjes steken kleurig af tegen de Pakistani met hun groengrijze broekpakken. En al deze culturen brengen ook hun eigen ‘keukens’ mee dus het puilt uit van de restaurantjes en winkels van divers pluimage. Het is alsof je je in de hele wereld bevindt.
Deze multiculturele sfeer bestond al in de oudheid toen de emiraten vanwege hun strategische ligging als handelspost aantrekkelijk werd. De Portugezen, Perzen, Nederlandsers en de Britten hebben hieraan tijdens hun ‘bezetting’ ook hun bijdrage geleverd. Zo rond 1830 werd Dubai onder de inspirerende leiding van de Maktoum familie een bloeiende havenplaats. Naast internationale handel hielden de Arabieren zich bezig met parel- en andere visserij .Toen de Maktoum familie aan het eind van de 19e eeuw belastingvrijheid uitriep nam de plaatselijke en internationale handel een vlucht. Met de olieproductie die er in de zestiger jaren van de 20e eeuw bij kwam, stegen de staatsinkomsten aanzienlijk en begon men met de uitbouw van de stad . Een groei die nog steeds gaande is en bestaat uit een aaneenschakeling van prestige-objecten en technische hoogstandjes. Het doet een beetje denken aan een jongensachtig avonturenboek. Alles wat ‘groot’ kan moet groot en liever nog iets groter en het allerliefst het ‘grootst’,….. Zo heeft Dubai het hoogste gebouw, de Burj Al Khalifa, de grootste shopping mall, ‘Dubai Mall’, de grootste kunstmatig aangelegde haven ter wereld; ‘Jebel Ali’, de grootste haven van het Midden-Oosten en een van de tien drukste havens ter wereld.
Wat technisch mogelijk is wordt gemaakt; het palmeiland dat een uniek prestigeproject was, wordt inmiddels uitgebreid met nog 2 palmeilanden én een eiland in de vorm van een globe zodat je kunt kiezen of je in Azië wilt gaan wonen, in Europa of Afrika …. En er wordt nog gebouwd aan de grootste luchthaven ter wereld; het Al Maktoum International Airport. Het ‘Atlantis Hotel’ was eveneens een ware tour de force. Het is gebouwd aan de top van het ‘palmeneiland’ om de wind en de kracht van het zeewater te breken. Naast ruimte voor 1000 gasten zwemmen er ook honderden vissen in het kolossale aquarium dat in het hotel is aangelegd. Haaien, pijlstaartroggen, octopussen, piranha’s; duizenden soorten komen voorbij zwemmen. Ook al is het aquarium van enorme afmetingen, we vroegen ons af of de Partij van de Dieren deze huisvesting zou goedkeuren …
In Abu Dhabi lijkt de bouw iets ouder, maar dan hebben we het over 10 of 15 jaar hooguit. In de oude binnenstad is het echte ‘blinkende nieuwe’ er af. Maar ook hier vormen de wolkenkrabbers een imposant straatbeeld . De grote Sheikh Zayed moskee - met het grootste tapijt én de grootste kroonluchter ter wereld - en het Louvre in Abu Dhabi zijn daarentegen fonkelnieuw en alleen al vanwege de bijzondere architectuur en interieurs een must om te bekijken.
De bouw in Dubai is modern en omvat zoals gezegd een flink aantal architectonische
hoogstandjes. Heel modern, maar ons wordt op het hart gedrukt dat bij de bouw zeker rekening wordt gehouden met de belangrijkste pijlers van de oorspronkelijke Dubai cultuur; parels, vissen, woestijn en handel. Daarom kom je in de haven van ‘Marina’ naast de protserige jachten ook de traditionele houten dhow tegen. Het Burj al Arab hotel, het enige 7 sterrenhotel ter wereld, heeft de vorm van het zeil van een schip en het ernaast liggende gebouw heeft de vorm van een golf. De bovengrondse metrostations zijn in de vorm van een schelp gegoten, echt cultuurbehoud dus.
Een ‘must’ bij een bezoek aan Dubai is een boottochtje over de Creek. Deze watergeul is aan het einde van de 19e eeuw uitgebaggerd om de haven toegankelijker te maken voor grotere schepen. Je ziet de houten dhowschepen overal aan de kade liggen. Bepakt met handel en klaar om te vertrekken voor een vijfdaagse overtocht over de Perzische Golf naar Iran.
We varen langs de kades en vergapen ons aan de grote diversiteit aan wolkenkrabbers aan de ene kant. Ze vormen een schril contrast met de oude Iraanse nederzetting aan de andere kant. Deze nederzetting is jaren geleden gesticht door de Perzen en dat is te zien aan de vele ‘windcatchers’ die aan de kade staan opgesteld. Deze ‘badgirs’ zijn al eeuwen oud en zijn de airconditioners avant la lettre .De schachten in de torens zorgen ervoor dat warme lucht wordt afgevoerd en koele lucht beneden blijft. Zo blijft het in huis lekker koel en wordt water in de reservoirs fris gehouden.
Het oudste bouwwerk van Dubai is de toren van het Al Fahidi fort uit 1787. De rest van het complex is er later aan toegevoegd. Oorspronkelijk was het bouwwerk een verdedigingsfort en nu is het een museum waar de geschiedenis en de gebruiken van de emiraten op beeldende wijze staan geëxposeerd. Behalve dit fort hebben we geen echte oudheden gevonden. Ja, de goudsouq bevindt zich ook in een oud stadsdeel maar ook deze is flink gemoderniseerd. Men probeert ons overal 'echte Saffraan' aan te smeren maar ze vergeten dat wij van onszelf al genoeg Saffraan zijn.
We rijden in beide steden in ‘fully airconditioned modern cars’ op ruime 6 baanswegen. Een eenvoudige Opel Corsa is echt niet te vinden op de weg. We maken gebruik van het ultramoderne metrostelsel met snelle verbindingen naar alle uithoeken van Dubai, in comfortabele, koele, stille compartimenten. Supergoedkoop ook en handig met het ‘nolkaarten-pas-systeem’ waardoor je overal kunt instappen. Ook maken we gebruik van de intercityliners die je voor een spotprijsje op comfortabele wijze om het halfuur naar een ander emiraat brengen.
Ondanks het feit dat er weinig cultuurhistorisch erfgoed was hebben we enorm genoten van alle moderniteiten van beide steden. Al die prestigedrift maakt ook dat alles perfect is geregeld en dat geeft een heel comfortabel gevoel.
©Dionne Delnoy
10-12-2018
Ook op reis naar de Emiraten? Bekijk onze citytrip door Dubai en Abu Dhabi.