Ik heb er een gewoonte van gemaakt om mijn reizen af te sluiten met een bezoek aan de hammam, een traditioneel badhuis. Niet al onze bestemmingen voorzien in een badhuis, maar in Marokko, Jordanië, Libanon, Egypte en Oezbekistan zijn ze nog te vinden. Er zijn hammams in allerlei gradaties. Bijna elk goed hotel heeft een hammam waar je op afspraak een bad kunnen nemen. Er zijn echter ook badhuizen buiten de hotels. Hier nemen de buurtbewoners hun wekelijkse bad of een bad voor een speciale gelegenheid zoals een bruiloft of een religieus feest. Deze buurtbadhuizen hebben bepaalde openingstijden voor respectievelijk mannelijke en vrouwelijke badgasten.
Badhuizen hebben van oudsher naast hun wasfunctie ook een heel sociale functie. Het zijn pleisterplaatsen voor de laatste nieuwtjes uit de buurt en het dorp. Ook kijken moeders rond of er toekomstige bruiden voor hun zonen te vinden zijn. Heb je bepaalde kwalen of wensen dan kun je ook een medicinaal bad nemen. Zo komen er in het badhuis van Bukhara in Oezbekistan regelmatig vrouwen binnen die zwanger willen worden. Na een medicinale badkuur lukt het volgens de wasmatrone altijd om zwanger te raken; “Er zijn hier al heel wat kinderen gemaakt" zegt ze trots.
De inrichting van de hammamruimtes is gebaseerd op een oud architectonisch concept dat al bestond ten tijde van de Romeinen. Een koude ruimte, een warme ruimte, een hete ruimte en dat alles onder een koepeldak met glazen noppen. Het interieur van de badkamers kan variëren van eenvoudig tot zeer luxe, afhankelijk van de accommodatie en de ligging. Dat geldt ook voor het tegelwerk. Vinden we in Marokkko uitbundige mozaïekvloeren en banken in heldere frisse kleuren, in Oezbekistan en Jordanië is de betegeling iets minder verfijnd.
Het is in de hele hammam vrij warm, ook op de banken de muren en de vloeren, maar niet zo warm als in een sauna. Overal staan waterbakken met warm en koud water. Soms staat er een marmeren plateau in het midden. Het nemen van een bad is niet zomaar iets, dus wil je optimaal resultaat neem er dan vooral de tijd voor.
Bij binnenkomst wordt je opgevangen door de ‘wasmatrone’. Je krijgt of koopt bij haar een wasset, die bestaat uit een handdoek, een ruwe washand, zeep, shampoo en eventueel olie. Zij maakt je wegwijs in de hammam en de volgorde van de wasbeurten.
Eerst trek je je kleren uit - als je moeite hebt met poedelnaakt dan kun je om een hammamdoek vragen. Je neemt plaats in een warme ruimte waar de wasvrouw je lijf afspoelt met pannetjes of kommen warm water. Daarna neem je even een ligpauze op een warme bank zodat je huid lekker kan weken. Je lichaam wordt ingesmeerd met een dikke zeep om het scrubben straks wat te vergemakkelijken.
Je hebt zeep met speciale heilzame olijf- of arganolie. De wasvrouw scrubt vervolgens je hele lijf met een ruwe handschoen. Hiermee worden alle dode huidcellen van je huid verwijdert. Hierdoor kunnen dunne huid rolletjes ontstaan wat ze hier gekscherend ‘macaroni’ noemen. De wasvrouw zet flink wat kracht bij het scrubben, voor haar is het echt topsport. Na het scrubben wordt je weer afgespoeld met pannetjes warm water en word je helemaal in het sop gezet, ook je haar. Hiervoor worden soms ook weer verschillende olieën gebruikt of sop met lekkere geurtjes.
Nadat ook dat weer goed is afgespoeld krijg je een handdoek strak om je lichaam en haar gebonden en kun je in een warme kamer gaan relaxen. Je hele lichaam tintelt en je kunt uitgestrekt op een bank nagenieten met een lekker kopje thee. Je huid en haar zullen zacht aanvoelen na het bad en je glimt van alle kanten.
©Dionne Delnoy
09-07-2019
Vond je het 'n leuke blog? Klik dan op het hartje.